چگونه براي نوزادم شير خشك تهيه كنم؟

من نوزادم را با بطري شير ميدهم. كدام روش بهتر است؟

غرق شدن در انبوه شير خشك هاي مختلف آسان است. انتخاب خوراك مناسب براي نوزادتان يك تصميم رژيمي دلپذير است، و گزينه هاي زيادي وجود دارد.
وقتي شير خشك انتخاب ميكنيد، شكل آن، نوع پروتئين و كربوهيدرات موجود، و ديگر مواد غذايي آن را درنظر بگيريد. در انتها، بايد قادر به انتخاب شير خشكي باشيد كه براي نوزاد و سبك زندگي شما بهترين است.

شكل هاي مختلف شير خشك كدامند؟

شير خشك ها به سه شكل هستند: آماده مصرف، مايع غليظ و پودر شده.
دستور آماده مصرف بدون شك آسانترين است- بدون نياز به مخلوط كردن يا اندازه گيري، فقط آن را باز كرده و سرو نماييد. اين دستور، به گونه اي است كه بيمارستانها در بيشتر موارد آن را به نوزادان تازه متولد شده ارائه مينمايند. بهداشتي است و به ويژه وقتي نميدانيد به آب مطمئن دسترسي داريد يا خير به كمكتان مي آيد.
راحتي دستور آماده براي مصرف، قيمت آن است.- قيمت اين نوع در هر اونس حدود 20 درصد بيشتر از دستور پودر شده است. ظروف آن نيز فضاي بيشتري در قفسه و سطل زباله تان اشغال ميكند (مگر اينكه بتوانيد آنها را بازيافت كنيد).
وقتي در ظرف باز شد، دستور آماده مصرف طول عمر كوتاهي دارد- و بايد در طول 48 ساعت مصرف شود. همچنين، از آنجا كه دستور مايع اغلب تيره تر از دستور پودر شده است، بسياري مادرها شكايت ميكنند كه بر روي لباسها لك ايجاد ميكند.
دستور مايع غليظ نياز به مخلوط كردن قسمتهاي مساوي آب و دستور دارد. در مقايسه با دستور آماده مصرف، دستور غليظ هزينه كمتري دارد و فضاي كمتري از شما اشغال ميكند. در مقايسه با دستور پودر شده، آماده كردنش ساده تر است ولي هزينه بيشتري به همراه دارد.
دستور پودر شده اقتصادي ترين و بهترين گزينه از نظر سازگاري با محيط زيست است. كمترين حجم را در حين جابجايي، انبار و در سطل زباله اشغال مي كند.
دستور پودر شده نسبت به ديگر دستورها نياز به زمان بيشتري براي آماده شدن دارد، و شما بايد دستورالعمل را به دقت دنبال كنيد، ولي طول عمري يك ماهه پس از باز شدن دارد. مثل دستور مايع غليظ، مي توانيد هر زمان كه نياز داريد مقادير مشخصي را با هم مخلوط كنيد. هر مقدار كه مي خواهيد. اين مساله به ويژه وقتي شما يك مادر شيرده هستيد كه تنها گاهي نياز به بطري كمكي داريد مفيد است.

انواع مختلف شير خشك ها كدامند؟

دستوري وجود دارد كه براي نيازهاي تمام نوزادان مناسب است. ولي بهترين راه استفاده از يك نوع دستور و مقاومت در برابر تغيير آنست، حتي اگر به نظر برسد نوزاد شما در ابتدا اين دستور را به خوبي هضم نمي كند.
مشكلات معمول- مثل برگرداندن، گاز و قولنج- معمولا به رژيم غذايي نوزاد شما مربوط نيست. در اكثر موارد، اين مشكلات مربوط به دستگاه گوارش نابالغ فرزندتان مربوط است، نه آنچه مي خورد.
بنابراين نوع خاصي از دستور را حداقل براي چند هفته امتحان كنيد. سپس، اگر هنوز نوزادتان دچار مشكل است، با پزشكش درباره تغيير رژيم مشورت نماييد.
دستور مبتني بر شير گاو: بيشتر دستورهاي موجود در حال حاضر، شير گاو را به عنوان عنصر اصلي در خود دارند. اكثر نوزاداني كه با اين دستور تغذيه شده اند يا اين دستورها به عنوان مكمل غذاييشان است، آن را بهترين نوع مي دانند، چرا كه تعادل خوبي بين پروتئين، كربوهيدرات و چربي ايجاد مي كند. پروتئين شير در دستور، سبب هضم آسانتر آن مي شود. نوزاد شما تا پس از يك سالگي قادر به هضم شير گاو نخواهد بود.
دستورهاي هيدروليز شده به صورت كم يا زياد: در اين دستورها پروتئين به بخش هاي كوچك (هيدروليز شده به صورت كم) يا حتي كوچكتر (هيدروليز شده به صورت زياد) شكسته مي شود، تا براي هضم به وسيله نوزاد شما نسبت به مولكول هاي بزرگتر پروتئين، ساده تر باشد. اگر نوزاد شما به پروتئين شير حساسيت دارد يا در جذب مواد غذايي دچار مشكل است (كه مشكلي متداول براي نوزادان نارس است) ممكنست نياز به دستور هيدروليز شده داشته باشد. علاوه بر اين، ممكنست در صورت مشكلات پوستي مثل اگزما، پزشك استفاده از دستور هيدروليز شده را توصيه كند.
دستور مبتني بر سويا: اين دستورها از پروتئين گياهي مثل پروتئين شير گاو درست شده اند كه براي هضم بهتر اصلاح شده است. هرچند دستورهاي مبتني بر سويا گزينه مناسبي براي خانواده هاي گياه خوار هستند، دلايل پزشكي اندكي براي استفاده از آن ها وجود دارد. اين دلايل عبارتند از:

•  كمبود موقت لاكتور: عدم تعادل موقت لاكتوز ناشي از عفونت دستگاه گوارش
• حساسيت مرتبط با ايمونوگلوبين به شير گاو: حساسيتي به شير گاو كه سبب ايجاد نشانه هاي سريع مثل خس خس كردن، كهير و خارش پوست، مي شود. بسياري از نوزادان با حساسيت شير مرتبط با IgE نيز به پروتئين سويا حساسيت دارند، بنابراين دستور سويا را مگر در صورت توصيه پزشك به اين كودكان ندهيد.
• گالاكتوزميا: يك اختلال نادر ارثي كه در آن نوزاد قادر به شكستن شكر شير (گالاكتوز) براي توليد انرژي نيست.
• كمبود مادرزادي لاكتاز: اختلالي بسيار نادر و ارثي است كه در آن كودك با مقدار بسيار اندك يا بدون آنزيمي متولد مي شود كه مسئول شكستن لاكتوز شكري موجود در شير است، و سبب ايجاد نشانه هاي تهديد كننده زندگي عدم تحمل لاكتوز مي شود. 
• دستور بدون لاكتوز: مورد عدم تحمل لاكتوز يا ناتواني در هضم لاكتوز- شكري كه عموما در شير يافت مي شود- نادر است. اگر نوزاد شما عدم تحمل لاكتوز دارد، ممكنست پزشك او يك دستور سويا يا دستوري ديگر پيشنهاد كند كه در آن لاكتوز با يك شكر متفاوت مثل شهد ذرت جايگزين شده است.

شير خشك براي نوزادان نارس يا نوزادان با وزن كم در زمان تولد: اين دستورها اغلب حاوي كالري و پروتئين بيشتر  و انواع چربي آسان جذب شونده به نام تري گليسريدهاي با زنجيره متوسط (MCT) است. مقدار MCT در اين دستورها بسته به نوع برند متفاوت است. پزشك نوزادتان به شما در انتخاب آنچه به وزن گيري نوزادتان به ميزان مورد نظر كمك مي كند، ياري خواهد رساند.
تقويت كننده شير مادر: اين محصول به منظور غني كردن مواد غذايي موجود در شير مادر براي تغذيه نوزاداني كه نيازهاي خاص دارند، به كار مي رود. برخي از اين محصولات براي تركيب با شير مادر طراحي شده اند و برخي به منظور كاربرد به صورت جايگزين شير مادر.
شير خشك سوخت و سازي: اگر نوزاد شما دچار نوعي بيماري است كه مواد غذايي خاص نياز دارد، ممكنست يكي از اين شير خشك ها توسعه داده شده خاص براي او موثر باشد.
شير خشك آلي: براساس نظر آكادمي طب اطفال آمريكا (AAP)، تاكنون هيچ پژوهشي اثبات نكرده كه شير آلي از شير معمولي براي نوزاد سالم تر است. از آنجا كه شير خشك استاندارد براساس شير است، والدين ممكنست بخواهند بررسي كنند كه آيا شير خشك آلي با قيمت بيشتر ارزش دارد يا خير.
شير خشك هاي تخصصي ديگر: شير خشك هاي جديد همواره در حال پيشنهاد شدن و ورود به بازار هستند تا به مادران در كاهش مشكلات گوارشي نوزاد مثل قلنج يا رفلاكس اسيدي كمك كنند. اين دستورها نسبت پروتئيني معادل شير مادر دارند و از نظر تركيبات نسبت به دستورهاي معمول اندكي متفاوت هستند - ولي برخي متخصصان معتقدند ممكنست اصلا بهتر نباشند.
ك.ت. پارك، يك متخصص بيماري هاي گوارشي اطفان در بيمارستان كودكان استانفورد لوسيل پكارد مي-گويد: "در اغلب موارد و نه هميشه، شير خشك هاي تخصصي گران تر بوده و از نظر ارزش مواد غذايي اساسي تفاوت قابل توجهي ندارد." "سيستم گوارشي كودكان در طول شش ماه اول زندگي دستخوش تغييرات قابل توجهي مي شود، كه طبيعي است. سناريوهاي كمي وجود دارد كه در آن نوزادان نياز به شير خشك هاي پرهزينه تري دارند."
اگر شما فكر مي كنيد نوزادتان بايد از يك شير خشك تخصصي استفاده كند، پيش از اقدام با پزشك او مشورت كنيد.

شير خشك ها چگونه تغيير مي كنند؟

پنج گروه اصلي شير خشك  وجود دارد: كربوهيدرات، پروتئين، چربي، ويتامين و مواد معدني، به همراه ديگر مواد غذايي به ميزان كم. آنچه يك برند شير خشك را از ديگري متفاوت مي كند كربوهيدرات هاي خاص و پروتئين ها و هرگونه ماده افزودني هستند. براي مثال، ماده پروتئين شير (casein) و وي (whey) دو نوع از پروتئين هاي شير گاو هستند كه با نسبت هاي مختلف در برندهاي متفاوت شير خشك مبتني بر شير گاو موجود است.
ممكنست ليست موارد ذكر شده در برچسب مواد افزودني گيج كننده باشد. در ادامه معرفي اين مواد و مقايسه اي با آنچه در شير مادر يافت مي شود، ارائه شده است.
كربوهيدرات: لاكتوز كربوهيدرات اصلي در شير مادر و دستورات غذايي ساخته شده از شير گاو است. مالتودكسترين ذرت گاهي اوقات به عنوان منبع ثانويه كربوهيدرات در شير خشك به كار مي رود. دستورات بدون لاكتوز، سويا و دستورات غذايي خاص حاوي يك يا چند كربوهيدرات از موارد زير هستند: ساكاروز، مالتودكسترين ذرت، نشاسته ذرت اصلاح شده يا مواد جامد شربت ذرت.
پروتئين: شير مادر حاوي حدود 60 درصد وي و 40 درصد ماده پروتئين شير است. بيشتر دستورات غذايي مقدار پروتئين مشابهي دارند. ديگران حاوي 100 درصد وي هستند.
دستورات هيدروليز شده به صورت جزئي، محرك حساسيت نيستند- اگر نوزاد شما به پروتئين حساس است يا حتي مظنون به آن هستيد، از اين مواد استفاده نكنيد. با اين حال، در مقايسه با دستور شير گاو استاندارد، مطالعات نشان داده كه دستورات وي هيدروليز شده به صورت جزئي سبب كاهش اگزما مي-شود.
دستورات هيدروليز شده به صورت زياد حاوي پروتئين هايي هستند كه كاملا به بلوك هاي ساختماني خود (آمينواسيدها) شكسته شده اند، و به آن ها اجازه جذب آسان داده مي شود. اين دستورات به عنوان محرك حساسيت شناخته مي شوند و براي نوزاداني كه به پروتئين حسياست دارند، به كار مي روند.
دستورهاي سويا حاوي پروتئين سويا هستند – يك ماده فراوري شده از دانه سويا كه تقريبا پروتئين خالص است (حداقل 90 درصد). برخي برندها از پروتئين سوياي هيدروليز شده به صورت جزئي (پروتئين به صورت جزئي شكسته شده است) براي هضم ساده تر استفاده مي كنند.
چربي: شير ماده حاوي تركيبي از چربي هاي غيراشباع منفرد، غيراشباع چندگانه و اشباع تشكيل شده است. شير خشك ها از تركيبي از روغن ها براي ايجاد چربي موجود در شير مادر استفاده مي كنند. اين روغن ها شامل روغن سويا، روغن نارگيل، روغن پالم يا نمك آلي گليسرول و اسيد اولئيك پالم و روغن آفتابگردان با نمك آلي گليسرول و اسيد اولئيك زياد هستند. هرچند روغن پالم و نمك آلي گليسرول و اسيد اولئيك پالم به طور گسترده استفاده مي شوند، تحقيقات نشان داده است كه اين چربي ها مي توانند سبب كاهش جذب چربي و كلسيم شوند. اين مساله بدان معناست كه نوزاد شما به اندازه اي كه بايد، از دستوري كه اين روغن ها را دارا نيست، چربي و كلسيم جذب نخواهد كرد.
تري گليسريدهاي با زنجيره متوسط براي هضم نياز به تلاش كمتري دارند و آسان تر جذب مي شوند. اين مواد در دستورات خاصي براي نوزادان نارس و براي نوزاداني كه مشكل هضم و جذب مواد غذايي دارند توصيه مي گردند.
اداره غذا و داروي فدرال (FDA) افزودن دو اسيد چرب با زنجيره طولاني را به شير خشك تاييد كرده است: DHA (اسيد دوكوزاهگزانوئيك) و ARA (اسيد آراكيدونيك)، كه در حال حاضر جزء مواد افزودني استاندارد در شير خشك هستند. هردوي اين مواد در شير مادري كه رژيم غذايي مناسب دارد يافت مي-شوند و براي توسعه مغز و بينايي مهم هستند.
نوزادانDHA  وARA  را از مادر خود در طول دوره اي سه ماهه دريافت مي كنند، ولي اين انتقال وقتي نوزاد به صورت ناقص متولد شود دچار نقصان مي گردد. تمامي نوزادان نياز به تامين ماندگار هر دو ماده در تمام سال اول زندگي خود دارند.
مطالعات زيادي مويد استفاده ازDHA  وARA  تكميل آن در شير خشك است. يكي از گزارش هاي منتشر شده در مجله آمريكايي تغذيه كلينيكي نشان داد كه نوزاداني كه كاملا با دستورهاي مكملDHA-  وARA-  تغذيه شده اند بينايي بسيار بهتري نسبت به آنان كه اين مكمل را دريافت نكرده اند، دارند. و يك مطالعه منتشر شده در مجله طب اطفال بيان كرد كهDHA  وARA  رشد فيزيكي و شناختي را در نوزادان غير نرمال افزايش مي دهد.
هيچ مطالعه طولاني مدتي وجود ندارد كه مويد ايمن بودن اين مواد باشد، هرچند هيچ گواهي نيز دال بر اينكه اين افزودني ها براي نوزادان مضر هستند ديده نشده است. AAP درباره اينكه اين اسيدهاي چرب بايد به شير خشك افزوده شوند هيچ موضعي اتخاذ نكرده است، ولي اين سازمان اشاره نكرده كه معتقد است اين مواد در توسعه بينايي و مغز مهم هستند.
ويتامين ها و مواد معدني: بيشتر حروف روي برچسب عناصر سازنده بيانگر ويتامين ها و مواد معدني است. فهم اين كلمات دشوار است- مثلا فروس سولفات به معني آهن است. سديم آسكوربيت ويتامين C است و كلسيم پنتوتنات معرف ويتامين B5 است.
AAP توصيه مي كند كه تمامي نوزادان سالم كه با شير مادر تغذيه نشده اند، بايد تا اولين سال تولد خود به وسيله دستور غني از آهن تغذيه گردند. مهم است كه نوزادان حداقل مقدار توصيه شده آهن (27/0 ميلي گرم در روز براي نوزادان 0 تا 6 ماهه؛ 11 ميلي گرم در روز براي نوزادان 7 تا 12 ماهه) را دريافت كنند تا از كم خوني ناشي از نقص آهن جلوگيري شود.
آهن براي توانمند كردن خون نوزاد در چرخش اكسيژن حياتي است، چرا كه تمامي سلول هاي نوزاد نياز به عملكرد مناسب دارند. مطالعات نشان داده اند كه كسب مقادير كافي آهن در سال اول زندگي براي رشد مغز ضروري است. آهن مغز نوزاد در سومين ماه ايجاد مي شود، بنابراين نوزاد نارس نياز به كمك اضافي در جذب موارد بيشتر آهن دارد.
بيشتر دستورها حداقل حاوي 4 ميلي گرم آهن در هر ليتر هستند، هرچند دستورهاي با "آهن كم" هنوز وجود دارند. اين ها چندين سال پيش در پاسخ به سوءتفاهمي كه آهن سبب يبوست مي شود ايجاد گرديدند. AAP تمايل دارد كه اين دستورها ادامه داده نشود يا به عنوان ماده حاوي مواد غذايي ناكافي برچسب گذاري گردد.
نوكلئوتيد: اين ها بلوك هاي ساختماني DNA و RNA هستند، كه به صورت طبيعي در شير مادر حاضرند. آن ها چندين كاربرد داشته و در توسعه سيستم ايمني كمك مي كنند. برندهاي مختلف شير خشك مقادير مختلف نوكلئوتيدهاي افزوده شده را دارا هستند.
نشاسته برنج: نشاسته برنج به دستورهاي "ضد استفراغ" افزوده مي شود. پزشك شما ممكنست اين نوع از دستور غذا را براي كاهش رفلكس اسيدي نوزادتان توصيه نمايد.
فيبر رژيمي: فيبر سويا به دستور سويا افزوده مي شود تا درمان مقطعي اسهال شود. تنها دستور حاوي فيبر درمان تخصصي سيميلاك براي اسهال است كه از نظر كلينيكي مشخص شده سبب كاهش زمان اسهال مي شود.
آمينواسيدها: آمينواسيدهايي مثل تارين، متيونين و كارنيتين به دستورهاي سويا و در برخي موارد شير خشك شير گاو اضافه شدند، تا مطابق آمينواسيدهاي موجود در شير مادر شوند.
پروبيوتيك ها و پريبيوتيك ها: پروبيوتيك ها نوعي باكتري زنده هستند كه مي توانند به پيشگيري از عفونت هاي گوارشي و التهابي كمك كنند. پريبيوتيك ها به تعداد زيادي از باكتري هاي پروبيوتيك در شكم كمك مي كنند.
AAP بيانگر آنست كه برخي مطالعات نشان داده پروبيوتيك ها و پريبيوتيك ها مي توانند نقشي مهم در سالم نگاه داشتن سيستم گوارش نوزاد شما داشته باشند ولي مي توانند براي نوزاداني كه مشكل سيستم ايمني و ديگر مسائل پزشكي مشخص دارند، ايجاد خطر كنند، بنابراين بهترين راه آنست كه پزشك پيش از استفاده از اين دستورات، نوزاد شما را چك كند. هرگونه منفعت حاصل از پروبيوتيك ها و پريبيوتيك ها پس از توقف آن ها، متوقف خواهد شد.

آيا نام هاي عمومي از نظر مواد غذايي مناسب هستند؟

نام هاي عمومي شير خشك بايد موارد بيان شده FDA در زمينه مواد غذايي را تامين كنند، لذا در بسياري موراد تنها تفاوت بين نام برند و نام عمومي، قيمت است.
چه شما نام برند را خريداري كنيد و چه نام عمومي آن را، زماني را براي توجه به برچسب آن پيش از خريد، اختصاص دهيد. مواد غذايي خاص از برندي به برند ديگر متغير هستند و اين ممكنست براي نوزاد شما مهم باشد.

آيا من مي توانم شير خشك خودم را داشته باشم؟

پزشكان به شدت نظر مخالف اين دارند. اگر دستور خود را داريد، غيرممكن است كه تمامي مواد غذايي را به ميزان كافي به نوزادتان برسانيد. دستور خانگي در وزن گيري به شكست مي انجامد و ممكنست منجر به سوءتغذيه يا حتي مرگ شود.

درباره افزودن حبوبات يا شير به شير خشك نوزادم چه؟

هرگز هيچ ماده غذايي- از جمله ويتامين، حبوبات، اسيدهاي چرب، روغن زيتون، شير گاو معمولي، يا هرچيز ديگر- بدون توصيه پزشكتان به رژيم غذايي فرزند خود نيفزاييد. شير خشك ماده اي به دقت توسعه يافته است كه با مقدار دقيق مواد غذايي در هم آميخته مي شود. افزودن هر چيزي به اين دستور مي تواند سلامت نوزاد شما را به خطر بيندازد.
مثلا روغن زيتون مي تواند منجر به خسارت دائمي به شش ها و حتي مرگ شود، چرا كه خطر استنشاق روغن به ريه ها حتي در زمان برگرداندن غذا وجود دارد. از آنجا كه هضم شير گاو نيز براي نوزادان دشوار است، هرگز آن را با رژيم غذايي مخلوط نكنيد يا آن را تا پيش از 1 سالگي به نوزاد ندهيد. و اگر نوزادتان تمامي بطري را ننوشد، افزودن شير مادر به شير خشك، هدر دادن شيرتان است.

من هنوز نمي دانم چه شير خشكي براي نوزادم مناسب است، چه كنم؟

اگر تصميم گرفته ايد كه فرزند خود را تغذيه كنيد و هنوز درگير گزينه هاي فراوان موجود هستيد، يا اقدام به تغيير دستورها گرفتيد، با پزشك نوزادتان مشورت كنيد. او با درنظر گرفتن سلامتي، سن و نيازهاي تغذيه اي نوزاد، توصيه مناسبي به شما ارائه خواهد داد.
همچنين، او واكنش هاي نوزادتان را درنظر گرفته و نشانه ها را مورد بررسي قرار مي دهد. تلاش نكنيد كه حساسيتي كه در خودتان است را تشخيص دهيد.

ممكنست شرايطي جدي را از دست بدهيد يا از دريافت رژيم غذايي مناسب به وسيله نوزادتان جلوگيري كنيد.

منبع: شيرخشك